امروزه فراگیر شدن استفاده از ابزار همراه (از قبیل تلفن همراه، تبلت، فبلت و غیره) باعث شده پدیده موبایل لرنینگ از رشد بسیار سریعی برخوردار باشد. m-Learning مخفف Mobile Learning است و برای آن ترجمه‌هایی که همه نزدیک به هم است مطرح نموده‌اند: یادگیری سیار، یادگیری همراه، یادگیری با تلفن همراه و یادگیری با ابزار همراه.
در این مطلب قصد داریم شما را با مفهوم یادگیری سیار، ویژگی‌ها، مزایا و معایب آن آشنا کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که چرا با وجود مزایای بیشمار این شیوه نوین یادگیری، فراگیر شدن آن با مشکلاتی روبروست؟
موبایل لرنینگ یا یادگیری سیار چیست؟
یادگیری سیار یا یادگیری مبتنی بر موبایل شیوه جدید دسترسی به محتوای آموزشی از طریق موبایل است. یادگیری سیار با کمک موبایل، دسترسی به فرآیند یادگیری را تسهیل می‌کند. این کار با موبایل، لپ‌تاپ یا تبلت امکان‌پذیر است. بدین وسیله می توانید هرجا و هر زمان که بخواهید آموزش ببینید. با ورود روش یادگیری سیار، سیستم آموزشی نیز تغییر کرده است.
یادگیری مبتنی بر موبایل از کجا آمد؟
گرچه موبایل لرنینگ از اوایل دهه ۲۰۰۰ شروع شد، اما سابقه دستگاه‌های پرتابل به دهه ۱۲۰۰ برمی‌گردد که چینی‌ها چرتکه را اختراع کردند. به مرور دستگاه‌های موبایل ظاهر شدند تا اینکه در سال ۲۰۰۷ آیفون کار خود را شروع کرد و بعد از آن شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، ارائه‌دهندگان اپلیکیشن و مردم خودشان شروع به توسعه برنامه‌ها، کتاب‌ها، بازی‌ها و ابزارهایی کردند که روی موبایل قابل استفاده است.
اما چطور موبایل توانست به یادگیری و توسعه وارد شود؟ در زیر آیتم‌هایی که بر یادگیری سیار تاثیرگذار بودند، برمی‌شماریم:
عوامل تاثیرگذار بر موبایل لرنینگ
یادگیری ذره‌ای (Bite-Sized)
رفتن به سمت یادگیری خرد یا میکرولرنینگ و ایجاد محتوای آموزشی که قابل تقسیم به قطعات کوچک است، نقش زیادی در یادگیری با موبایل داشته است. یادگیری مبتنی بر موبایل، نخستین وسیله انتقال این نوع آموزش بود. همچنین موبایل انواع مختلفی از محتوا را می‌تواند ارائه دهد (ویدئو، اسلایدشو، کپی، راهنماهای آموزشی).هر چه ویدیو ها ، اسلایدشوها و چت روم ها بخش بزرگ تری از یادگیری را اشغال می کنند، تقاضا برای یادگیری سیار نیز بیشتر می شود.
آموزش مجازی (E-learning)
آموزش مجازی از بسیاری جهات یک آموزش انقلابی بوده است. با ورود تکنولوژی به برنامه‌های آموزشی، موبایل لرنینگ نیز اهمیت پیدا کرد. به خصوص در کلاس‌های دانشگاهی و شرکت‌های تولیدی که نیاز به دسترسی به آموزش در هر زمان و مکانی دارند، همچنین شرکت‌های بزرگ که به راهنماها و دستورالعمل‌هایی نیاز دارند که توسط بیشتر اعضای شرکت قابل دسترسی باشد.
نیروی کار مسلط و امروزی
یادگیری سیار برای نیروی کار عصر جدید و نسل آینده که با تکنولوژی بزرگ خواهند شد، طراحی شده است. برای این نسل و نسل آینده که همیشه دسترسی سریع به اطلاعات دارند، توان انتخاب ابزار مناسب و گرفتن جواب در چند ثانیه، مساله کلیدی است. پلتفرم‌های اجتماعی مانند توئیتر بر اساس نحوه دریافت اطلاعات توسط اشخاص و جستجوی آموزش و سرگرمی، مدام تغییر می‌کند.
طراحی ریسپانسیو
طراحی ریسپانسیو یعنی رابط با اندازه‌های مختلف دستگاه ها خود را سازگار می‌کند، حال چه کامپیوتر دسکتاپ باشد، یا لپ‌تاپ یا گوشی هوشمند یا تبلت. طرح ریسپانسیو با یادگیری عجین شده است و هرچه یادگیری بیشتر به سمت موبایل می رود، بیشتر اهمیت پیدا می کند. دوره‌های آموزشی برای آنکه کاربرپسند باشند، باید طراحی ریسپانسیو داشته باشند.
در مورد آموزش مبتنی بر موبایل یا همان موبایل لرنینگ باید چند ویژگی مشترک در این نوع آموزش را موردنظر قرار دهید:
ویژگی‌های موبایل لرنینگ
یادگیری خرد
همانطور که گفته شد، یادگیری خرد برای موبایل ساخته شده است. در این روش، مواد آموزشی به اطلاعات ریز، قابل فهم و تکه تکه شده تجزیه می‌شود. دسترسی آن توسط موبایل به معنی آن است که یادگیری در هر زمان و مکانی امکان‌پذیر است.
تکرار با فاصله
تمرین عبارت است از فرآیند تکرار آموزش در فواصل مختلف و رو به افزایش. تکرار نباید زود به زود یا خیلی دیر به دیر باشد. این مشخصه خوب یادگیری سیار است که در آن درس‌های کوچک و مبتنی بر موبایل به راحتی تکرار می‌شوند.
همکلاسی‌ها
بسیاری ازآموزش‌های مجازی از طرف سوم یا third-part می‌آیند، بنابراین اغلب مشارکت برای فراگیران سخت است. همکلاسی‌ها می‌بینند چطور همکاران به هم درس می‌دهند.
آموزش در لحظه
وقتی آموزش از طریق موبایل انجام می‌شود، هر جا که باشید می‌توانید آن را اجرا کنید. برای آموزش مبتنی بر تقاضا یا نیز بسیار مناسب است. حسن یادگیری با موبایل این است که فراگیران میتوانند تنها چند دقیقه پیش از رفتن به یک جلسه مهم، یک درس یاد بگیرند.
بازی سازی
هرچقدر آموزش شبیه آموزش نباشد، بهتر عمل می‌کند. تبدیل درس به بازی روشی عالی برای به خاطر سپاری و حفظ مطالب است. حتی ارائه جایزه واقعی می‌تواند تاثیرگذاری آن را بیشتر نیز بکند.
ابزار نوشتاری مبتنی بر موبایل
بخش قابل توجهی از آموزش مجازی در نرم‌افزار جداگانه‌ای و توسط افراد مختلف نوشته می‌شود. اما با استفاده از سیستم یادگیری سیار که ابزار نوشتاری یکپارچه‌‍ای دارد، ایجاد درس‌های تعاملی با بارگذاری سوال و جواب‌ها در قالب‌های موجود، بسیار ساده است.
یادگیری اجتماعی
افراد در هر زمان به شبکه‌های اجتماعی از طریق موبایل خود دسترسی دارند، پس موقعیت دیگری را برای فراگیران جهت ارتباط با مدرسان و پاسخگویی یا نظردهی روی درس‌هایی که می‌خواهند بهبود یابد، فراهم می‌کند و تاثیرگذاری درس را بیشتر می‌کند. ارائه ایده و بازخورد، از دیگر ویژگی‌های مثبت یادگیری با موبایل است.
یادگیری ریسپانسیو
ظهور موبایل و صفحات نمایش کوچکتر بدان معنی است که نرم‌افزارها باید ابتدا مبتنی بر موبایل طراحی شوند. یک سامانه آموزش مجازی که موبایل ریسپانسیو باشد، روی مرورگرهای کامپیوترهای بزرگ بهتر کار می‌کنند تا محتوای مخصوص صفحه بزرگ که برای صفحه موبایل فشرده شده باشد. تجربه کاربری ضعیف در نهایت منجر به مشارکت ضعیف فراگیر می‌شود.
یادگیری از همه جا
کامپیوترهای شرکتی موانع ذهنی برای جذب ایده‌های جدید به نمایش می‌گذارند. کارمندان با موبایل خود راحت ترند و میتوانند به راحتی در اوقات فراغت خود یا در مسافرت آموزش ببینند. همین، انگیزه آنها را برای یادگیری بیشتر می‌کند. برخی فروشندگان این سیستم‌های آموزشی برای تبلیغ بیشتر در مقابل رقبا، مسابقه طراحی می‌کنند که افراد از عجیب‌ترین جاهایی که آموزش موبایلی دریافت می‌کنند، عکس بگیرند. این کار تیم را بیشتر تشویق می‌کند.
با توجه به ویژگی‌هایی که برای یادگیری سیار یا یادگیری با موبایل برشمردیم، می‌توان گفت این روش یادگیری مزایای بسیاری دارد.
مزایای موبایل لرنینگ
یادگیری سیار می‌تواند پویایی جدیدی برای فراگیران ایجاد کند. چراکه برنامه‌های آموزش کارمندان می‌تواند با اطلاعات قطعه قطعه که دسترسی سریع دارد و قابل یادگیری در محل کار است، تکمیل شود.
مزایای یادگیری سیار عبارتند از:
- آموزش در هر جا و هر زمان قابل دسترسی است
- از یادگیری خرد استفاده می‌شود
- دسترسی راحت به اطلاعات در حین آموزش ضمن خدمت
- فراگیران میتوانند از طریق چت و انجمن‌های آنلاین با هم همکاری کنند
- موبایل می‌تواند همه سبک‌های یادگیری را در خود بگنجاند
- برای فراگیران نسل جدید بسیار جذاب است
یکی از مزایای اصلی یادگیری مبتنی بر موبایل این است که دوره‌های آموزشی را می‌توان از هر جا و به وسیله هر دستگاهی دریافت کرد. این یعنی پس از آموزش کارمند جدید، روند آموزش متوقف نمی‌شود. گوشی‌های هوشمند و تبلت در هر جا چه در انبار و چه در فروشگاه همراه کارگر هستند و می‌تواند به آنها آموزش و راهنمایی که نیاز دارند، بدهد.
همچنین تعاملات حین درس و آموزش را تسهیل می‌کند، فرصتی است برای ارائه بازخورد فوری و پرسش و پاسخ و این امکان فراهم است که محتوای آموزشی جدید منتشر شده و به طور اتوماتیک بدست فراگیران برسد.
اما با همه اینها، یادگیری سیار معایبی نیز دارد.
معایب موبایل لرنینگ
این روش آموزشی تعدادی معایب نیز دارد از جمله محدودیت تکنولوژی، عمر باتری و موانع دیگر.
- عمر باتری، مشکل دستگاه، بروزرسانی‌ها و اختلالات دستگاه
- دوره‌ها باید حتما طراحی ریسپانسیو داشته باشند
- دسترسی و اتصال به اینترنت
- استفاده از موبایل مساوی است با حواس‌پرتی بیشتر
- سازگاری و ریسپانسیو بودن نرم‌افزار و دستگاه
- مولتی تسک بهترین راه برای حفظ و به خاطرسپاری درس نیست
- قیمت دستگاه‌ها
یادگیری سیار می‌تواند هم مکمل و هم در تضاد با سیستم آموزش رسمی باشد، اما نگرانی اصلی از یادگیری سیار، تکنولوژی محور بودن آن است از جهت خرابی یا مشکلات سازگاری و … .
سخن آخر
امروزه موبایل در تمام جنبه‌های زندگی ما وارد شده است، از برقراری ارتباط و سرگرمی گرفته تا اجتماعی شدن و یادگیری. یادگیری با موبایل روش جدیدی است که در واقع استفاده بهینه از تکنولوژی برای دریافت آموزش سریع و کم هزینه است. این شکل از یادگیری، تغییراتی در تجربه فراگیر ایجاد کرده است اما همانطور که در بالا ذکر شد، موانعی بر سر راه همه گیر شدن یادگیری با موبایل یا همان یادگیری سیار وجود دارد و به نظر می‌رسد راه طولانی برای رفع این چالش‌های داخلی و خارجی در پیش است.
منبع : ایران دی ان ان
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید