یادگیری فعال (Active Learning) روشی است برای آموزش که در آن از همه دانشجویان خواسته می‌شود در فرآیند یادگیری مشارکت کنند. اصول یادگیری فعال برخلاف شیوه های آموزش “سنتی – یادگیری غیر فعال” است که در آن دانش آموزان دریافت کننده منفعل دانش از یک متخصص هستند.
یادگیری فعال می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد و در هر رشته‌ای اجرا شود. معمولا دانش آموزان در فعالیتهای کوچک یا بزرگ شرکت داده می شوند و روی نوشتن، صحبت کردن، حل مساله یا فکر کردن متمرکز هستند. یادگیری فعال که به آن یادگیری فعالیت محور هم گفته می شود به طیف گسترده ای از استراتژی های تدریس اشاره دارد که در طول کلاس دانش آموزان را به عنوان شرکت کننده فعال در یادگیری با مربی خود درگیر می کند. معمولا، این استراتژی ها شامل تعدادی از دانش آموزانی است که در طول کلاس با یکدیگر کار می کنند، اما ممکن است شامل کار فردی یا تأمل نیز باشد. این رویکردهای تدریس از فعالیتهای کوتاه و ساده مانند نوشتن خاطرات روزانه، حل مسئله و مباحث زوجی گرفته تا فعالیت های طولانی تر یا چارچوب های آموزشی مانند مطالعات موردی، ایفای نقش و یادگیری مبتنی بر ساختار تیمی متفاوت است.
فرق یادگیری غیر فعال با یادگیری فعال چیست؟
در روش یادگیری غیر فعال در یک کلاس “سنتی” معمولا برخی از دانشجویان در یک دوره مشخص، در پرسش یا پاسخ دادن به سوالات شرکت میکنند. در مقابل، یک کلاس با یادگیری فعال، فرصتی را برای تمام دانشجویان کلاس فراهم می‌کند تا فکر کنند و مهارت‌های لازم را برای یادگیری، اعمال، ترکیب کردن و یا خلاصه سازی مطالب به کار گیرند. استفاده از استراتژی های یادگیری فعال نیاز به ترک قالب سخنرانی ندارد. در عوض، اضافه کردن استراتژی های یادگیری فعال کوچک می‌تواند برای یادگیری دانش آموزان موثرتر باشد. این فعالیت‌ها به دانش آموزان یک یا دو دقیقه فرصت می‌دهند تا درک خود از مطالب جدید را بررسی کنند، یک مهارت را تمرین کنند و یا مشکل خود را قبل از ارائه توضیحات حل کنند.
مزایای یادگیری فعال چیست؟
بر اساس یک مطالعه در رویکردهای یادگیری محور برای تحصیل، دانشجویان وقتی در فرآیند یادگیری مشارکت میکنند، بیشتر یاد می‌گیرند. اصول یادگیری فعال (یادگیری فعالیت محور) مغز شما را تشویق می‌کند تا شبکه های حسی و شناختی را فعال کند که به پردازش و ذخیره اطلاعات جدید کمک می‌کند. به عبارت ساده تر، هرچه بیشتر بتوانیم مغز دانشجویان را به طریق مختلف فعال کنیم، بیشتر یاد می گیرند. این بدان معنی است که درگیر کردن هرچه بیشتر روندهای حسی، شناختی، عاطفی و اجتماعی در دانشجویان باعث افزایش پتانسیل یادگیری آنها می شود.
یادگیری منفعل در مقابل یادگیری فعال
تدریس که روشی برای انتقال اطلاعات از مربی به دانش آموزان است و به عنوان یک روش ضعیف برای ایجاد انگیزه درس خواندن در دانش آموزان برای یادگیری است که در حال حاضر بسیار مورد انتقاد قرار گرفته است.
اما می توان آن مدل ها را به روز کرد، مثلا:
۱- یادگیری منفعل، سخنرانی در مورد بیماری های کشنده است، در حالی که اصول یادگیری فعالال بحثی است که در آن دانش آموزان در مورد چیزهایی که درباره بیماری ها شنیده اند و در چه زمینه‌ای بوده، مشارکت میکنند.
۲- یادگیری منفعل تصویر سلولی است که از قبل حاشیه نویسی شده است، در حالی که در یادگیری فعال تصویر سلول برای دانشجویان فراهم می کند تا آن را کشف و حاشیه نویسی کنند.
۳- یادگیری منفعل، ویدیویی است که در یک کلاس تاریک بدون فکر کردن یا بحث کردن، تماشا می‌شود. در حالی که یادگیری فعال شبیه سازی است که به تعامل دانش آموز واکنش نشان می دهد یا برای پرسیدن سوالات سازنده متوقف می شود. البته گاهی یادگیری منفعل مفید است، به عنوان مثال این هماهنگی شاگردان باعث می شود آنها موثرتر و کار آمدتر مهارت ها را فرا بگیرند. اما تدریس بدون ایجاد فرصتی برای پرسیدن سوال یا بحث، مانند تزریق اطلاعات به الک است. در نهایت، دانش آموزان دانه اطلاعات جدید را حفظ خواهند کرد، اما بیشتر آنها از بین خواهند رفت.
چه چیزی باعث می‌شود مربیان بیشتر به اصول یادگیری فعال تکیه کنند؟
مزایای یادگیری فعال آنقدر زیاد است که تعداد زیادی از دبیران و اساتید به سمت این روش رفته اند.
اما چرا هنوز بعضی از استادها به جای یادگیری فعالیت محور از روش های سنتی یادگیری غیر فعال استفاده می کنند؟
- زمان کلاس بیشتر طول می کشد، بنابراین مربیان نمی توانند همان مقدار اطلاعات را در یک کلاس پوشش دهند.
- برنامه ریزی تمرین های یادگیری فعال، کارهای مقدماتی بیشتری را می طلبد، که مربیان همیشه نمی توانند از آن استفاده کنند.
- بسیاری از مربیان همیشه این کار را انجام داده‌اند، بنابراین کم‌تر تمایل دارند روش‌های تدریس فعلی خود را تغییر دهند.
- مربیان فاقد حمایت، مواد و بودجه موسسه آموزشی خود هستند تا روش‌های تدریس جدید را امتحان کنند.
- کلاس های پرجمعیت مانع از اجرای واقعی بسیاری از استراتژی های یادگیری فعال می شود.
منبع: ویکی روان
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید